Nesnelerin İnterneti (Internet Of Things)

---

Nesnelerin İnterneti (Internet Of Things)

Nesnelerin interneti görüşü 1999 yılında Kevin Ashton tarafından hazırlanan bir şirket sunumunda kullanıldı. Fakat o tarihlerde kullanılan teknoloji çok uygun olmadığı için beklenen etkiyi yaratmadı. Bu tarihlerde bilim kurgu filmlerine konu olabilecek durumdaydı denilebilir. Gelişen teknolojik devrim ile bu özelliğe sahip olan cihazlar şu an günlük hayatımızın birer parçası olmaya başladı. Örneğin akıllı ev, akıllı telefon, akıllı saatler, akıllı klima, akıllı beyaz eşya, akıllı şehirler gibi..

Business Insider araştırmasına göre 2020 yılında internete bağlı olan cihaz sayısının 24 milyarı bulacağı tahmin ediliyor. Buda yaklaşık olarak dünyada yaşayan her insan için 4’ten fazla internete bağlı cihaz anlamına geliyor. Peki bu dalga dalga büyüyen Nesnelerin İnterneti kısaca IoT (İnternet of Things) tam olarak nedir?

Nesnelerin interneti kavramı sadece elektronik cihazların internete bağlanması olarak algılanmamalıdır. Sensör çeşitliliği arttıkça veri toplama çeşitlilikleri de arttı. Cihazlar üzerindeki sensörler aracılığı ile veriler elde edilip, yorumlanarak ağ sistemi üzerindeki çeşitli haberleşme protokolleri ile cihazlar birbirleri ile veri akışı yapabiliyor. Hatta yapay zeka teknolojileri ile birbirlerine komut verebilen, yönetebilen cihazlar haline dönüşebiliyorlar. Bu da cihazların zamanla kendi kendilerini yönetebilecekleri anlamına geliyor. Özetle IoT teknolojisi ile M2M(Machine-To-Machine/Makineden Makineye) H2M (Human To Machine/İnsandan Makineye) ve M2H ( Machine To Human/Makineden İnsana) haberleşmelerine imkân sağlayabilecek duruma geldi.

IoT’nin gelişmesi ile üretimde verimin artması, enerji tasarrufunun sağlanması ve insan hayatını kolaylaştırması gibi yararlar bekleniyor. Fabrikaların geleneksel üretim anlayışları Endüstri 4.0 ile değişmeye başladı. Endüstri 4.0 ile kurulan akıllı fabrikalarda IoT sistemi kullanmaktadır. Üretim bandındaki cihazlar birbirleri ile iletişim sağlayarak herhangi bir aksaklık yaşandığında uyarı vermektedir. Detaylı analiz ve raporlar sayesinde üretimde yaşanan sorunlar minimuma indirilerek performans artışı sağlanmıştır.

Nesnelerin internetinin kullanım alanları ve örneklerine bakacak olursak;

• Çevre: Hava kirliliği, temiz su problemleri, orman kaybı gibi çevresel problemlere çözüm üretmek için geliştirilen teknolojilerdir. Örnekler;
  • BigBelly: Çöp konteynırları dolduğunda temizlik görevlilerine bilgi göndermesi için geliştirilmiş teknolojidir. Güneş enerjisi ile çalışır.
  • Invisible Track: Koruma altındaki ormanlarda yasa dışı ağaç kesimlerini engellemek için geliştirilmiş teknolojidir.
• Tarım: Tarımda üretimi arttırma, kuraklığı önleme, gıda güvenirliği için geliştirilmiş teknolojilerdir.
  • Waterbee: Su tüketimini azaltma amaçlı toprağın su ihtiyacını sensörler yardımıyla bilgi veren teknolojidir. Sistem toprağın ihtiyacına göre sulama işlemini gerçekleştirir.Z-Trap: Bölgedeki böcek popülasyonunu çiftçilerin takip edebilmesi için geliştirilen teknolojidir.
  • Edyn: Toprağın yapısına göre hangi bitkiyi dikmemiz gerektiğini ve bakım önerileri gibi bilgileri veren teknolojidir.
• Enerji: Enerji tüketimini minimuma düşüren ve temiz enerji üretimini destekleyen teknolojilerdir.
  • Whirlool: Kuru temizleme makinesi
  • Nest: Google’ın projesi olan ev ya da ofis teknolojisi, ev sıcaklığını dışarıdan kontrol edilebiliyor ve acil durumlarda da uygulama üzerinden bilgi veriyor.
  • Belkin Echo Water: Sensörler borulara yerleştirilerek günlük su tüketim miktarını ölçer.
  • Cosa Akıllı Kombi
• Kamu Düzeni ve Güvenlik: Bina veya köprü gibi yapılarda bulunan sensörler yardımıyla yapısal durumları gözlemlenir. Tehlike anında bilgi verip gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması sağlanır.
  • Ring: Evin dışındayken eve kimlerin geldiğini kontrol edilebilen akıllı zil teknolojisidir.
• Ulaşım: Kullanılan sensörler aracılığı ile yol durumunu kontrol eden, park alanlarının kullanım süresini ve yoğunluğunu hesaplayan, boş park alanlarına yönlendirebilen akıllı ulaşım sistemleridir.
  • Parksight: Park alanlarındaki araçların park sürelerini hesaplar ve araçların boş park alanlarına yönlendirmesini sağlar.
• Sağlık: Sağlık önlemlerinin alınması için geliştirilmiş teknolojilerdir.
  • Vitality GlowCaps: Hastaların ilaç şişesinin kapağını açıp kapanma hareketini algılayan ve ilaç alınana kadar her türlü hatırlatmaları yapan teknolojik araçtır. (sesli ikaz, mail, sms vb.)
  • Hapifork: Düzenli beslenmeyi desteklemek için geliştirilmiş bir cihazdır. Gün içerisinde hızlı ya da fazla yemek yediğinizde uyarıyor.
• Spor:
  • Babolat: Tenisçiler için geliştirilmiş olan bir teknolojidir. Topa vuruş hızlarını, vuruş açılarını ve stilleri v.b istatistikleri anlık olarak kullanıcıyla paylaşıyor.
  • Micoach Akıllı Top: Futbolcular için geliştirilmiş teknolojidir. Topa vuruş hızı, penaltı sayısı, topa hangi ayakla vurduğu gibi bilgileri tutar. Elde ettiği bu istatistik verileri diğer futbolcularla karşılaştırır.
• Eğitim:
  • Makey: Elektronik yapboz çocuklar için yeni nesil lego
  • Tabtoy: Okul öncesi çocuklar için gerçek dünya ile sanal gerçeklik arasında köprü görevi kuran ve çocukların interaktif öğrenmesini destekleyen teknolojidir.
• Günlük kullanımlar: Yaşam kalitesini arttırmaya yönelik teknolojilerdir.
  • Smart Things: Ürün telefona entegre edilerek sabah uyandığımızda rutin olarak yaptığınız basit işleri örneğin kahvenin hazırlanması, ışıkların açılması gibi işlemlerin otomatik yapılmasını sağlayan akıllı ev teknolojisidir.
  • August: Telefon uygulamaları ile anahtarsız kapılar açılabilen akıllı kilit teknolojisidir.
  • Akıllı saat, Akıllı telefon v.b örnekleri çoğaltılabilir.

Gelecekte bizi tam olarak neyin beklediğini bilemiyoruz. Teknolojik devrimin bu kadar çekiciliğinin yanında olası sorunlar ve düşünülen çözüm yolları da mevcuttur.

• Bu sorunlardan ilki internetin bu kadar önem kazandığı bir ortamda internet erişimi sağlanamayan bölgelerde süreç nasıl işleyecek? Gelecek bu yöne evrildiği için internet sorununu çözebilmek için çeşitli projeler geliştiriliyor. Örneğin Mark Zuckerberg’in Internet.org projesi ile internet olmayan bölgelere drone aracılığı ile internet sağlaması planlanıyor.
• IoT cihazları için en önemli konulardan biri de bilgi adreslemedir. Ipv4 protokolündeki IP çakışması sorunu IPv6 ile ortadan kaldırıldı.
• Birbirlerine ve internete bağlı bu cihazların içerisinde barındırdığı veriler zamanla inanılmaz artacak bu da büyük verilerin saklanması, çözümlenmesi ve işlemesi gibi sorunları yaratacaktır. Bu tip sorunların ortadan kalkması için Bulut teknoloji altyapısının gelişmesi ve kullanımının artması öngörülüyor..

Bir de bu teknolojik sorunların dışında bizi bekleyen daha önemli tehlikeler mevcut. Her teknolojinin iyiye kullanıldığında insan hayatını kolaylaştırdığı bir gerçek ama kötüye kullanıldığında ise birer tehlikeye dönüşebiliyor.

• Yakın gelecekte akıllı olmayan cihaz kalmayacak gibi görünüyor. Bu da bilgi güvenliğinin buna göre şekil değiştirmesi gerektiği anlamını taşıyor.
• Kapımızda bekleyen en büyük sorunlardan biri siber saldırılardır. Hayatımızın birer parçası haline gelen bu cihazlar birer saldırı cihazına da dönüştürülebilir ve zarar verebilir.
• Cihazlar üzerinde bu kadar sensörün olması da mahremiyet için ayrı bir sorun teşkil ediyor.
• Ev ortamında bu kadar sensörün bulunması çocuklarımızı kötü niyetli insanların hedef noktası haline getiriyor. Örneğin geçtiğimiz günlerde Teddy Bear adlı oyuncak aracılığı ile 800 bin kullanıcının kişisel verilerinin ele geçirildiği ve kayıtlı mesajların başkalarına sızdırıldığı açıklaması yapıldı.

Her teknolojik devrimde olduğu gibi bunda da insan üzerindeki etkileri tam olarak tahmin edilememektedir. Kesin olan şu ki internete bağlı cihazların kişisel veriler üzerindeki etkileri en aza indirilerek güvenli hale getirilmelidir.