Haftada 4 Gün Çalışma Sistemi

Gelişmiş ülkelerde haftada 5 gün mesai anlayışından uzaklaşmak isteyen işletme sayısı gün geçtikçe artıyor.

İngiltere’de, 4 Day Week Global ile birlikte Boston ve Cambridge üniversiteleri tarafından başlatılan ortak bir pilot projede, 80’den fazla şirkette, haftada 4 günlük çalışma uygulaması başlatıldı.

Yaklaşık 6 ay süren uygulamada, katılımcı işletmelerin %48’lik bölümünde verimlilik artarken %46’lık kesiminde herhangi bir değişiklik gözlemlenmediği belirtildi. Katılımcı işletmeler ile yapılan anket sonucuna göre işletmelerin %88’i ‘4 gün çalışmanın gerçekten verim kazandırdığı ve işe yaradığı’ konusunda hemfikir.

Bu çalışma modeli ile haftalık çalışma gün sayısı, 4’e düşerken mesai saatleri 32 saat ile sınırlanmaktadır. Çalışan hakediş ve yan hakları ile ilgili de herhangi bir kayıp durumu da yaşanmamaktadır.

Bu uygulamanın, Kasım ayı itibari ile İngiltere’de sona ereceği biliniyor fakat uygulamada bulunan şirketler bu modeli sürdürmek konusunda olumlu bakış açısına sahipler. Araştırmanın bir sonucu ise %21 verim artarken, çalışan yorgunluğunun ise %18 gerilediği görülmektedir.

Bu model ile zamanın daha proaktif değerlendirildiği, içerisinde bizleri meşgul eden birden fazla toplantı gibi organizasyonlar daha ihtiyaca uygun belirlenmeye başlandı.

Araştırmanın, çalışan ve işletme üzerinde genel sonuçları ise şöyle;

• Çalışanların %66’dan fazlası çalışma programları üzerinde daha fazla kontrole sahip olmanın zihinsel sağlıklarına fayda sağladığını aktardı.
• İşveren ve çalışanların %70’i daha kısa bir çalışma haftasının yaşam kalitelerini ve refahı artıracağını düşünüyor.
• İşletmelerin %65’den fazlası, uzun vadeli başarı için 4 günlük bir çalışma haftasını önemli görüyor.
• İşletmelerin %60’ı daha kısa süre çalışma uygulamasının nitelikli çalışanların işe alınmasına ve mevcut çalışanların kalmasına yardımcı olduğunu söylüyor.

Her gün daha fazla ülke, haftada 4 gün mesai uygulamasına geçiş yapıyor.

Haftada 4 gün çalışma, dünyada Belçika, İspanya, Birleşik Krallık, Hollanda, Almanya, İsveç, Finlandiya, Danimarka, İzlanda, ABD, Japonya, Birleşik Arap Emirlikleri, Kanada ve Avustralya’da uygulanmaktadır.

Uygulama, çoğu ülkede zorunlu olmamakla birlikte, işletmelerin tercihi olarak devam ediyor. Bu ülkelerden Belçika, bu uygulamayı yasalar ile düzenleyip, bu düzenlemeyi yürürlüğe koymuştur.

Türkiye’de Haftada 4 Gün Çalışma

Türkiye’de haftada 4 gün çalışma modeli ile ilgili Prof. Dr. İlknur Kılkış; ‘bu uygulamanın Türkiye’de gerçeğe dönüşebilme ihtimali olmadığını’ söyledi. Haftalık çalışma süresi için üst sınır 45 saat olarak belirlendiğini, herhangi bir alt sınır belirlenmediğini belirten Prof. Dr. Kılkış, en çok haftada 6 iş günü çalışılabileceği düzenlenirken en az çalışma gününe dair bir düzenleme olmadığını söyledi. Prof. Dr. Kılkış, ‘’Sadece günlük çalışma süresinin 11 saati ve gece çalışma süresinin 7.5 saati aşmamasına ilişkin sınırlandırmalar mevcuttur“ diye konuştu.

(Kaynak: Milliyet)

Doç. Dr. Aslan Tolga Öcal da haftada 4 gün çalışma modelinin Türkiye’de hayata geçirilmesinin kısa vadede kolay olmadığını söyledi. Bu projenin genç nüfus ve işsizlik dikkate alındığında yeni iş imkânları yaratmak adına olumlu olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Öcal, “Ama bu durumun önündeki en büyük engel beklenen verim artışının gerçekleşmemesi durumunda artan maliyetlere bağlı olarak küresel rekabette şirketlerin kaybedeceği mukayeseli üstünlüğü olacaktır“ yorumunda bulundu. “Bunun kamu tarafından finansmanını sorarsanız eğer bu da yüksek maliyete yol açacaktır” diye devam eden Doç. Dr. Öcal, projenin Türkiye’de hayata geçirilmesi için İş Kanunu’ndaki çalışma süreleri ve izinlerle ilgili köklü değişikliklerin gerekli olduğunu vurguladı.

(Kaynak: Milliyet)

Türkiye’de bu çalışma modeli ile ilgili görüşler, tek bir noktada birleşiyor. Önümüzdeki dönemlerde bu uygulamaya henüz hazır olmadığımız yönünde..

Yine de bu çalışma modelini ülkemizde ilk defa uygulamaya başlayan işletme mevcut.

İlerleyen zamanlarda uygulayan işletme sayısı artıkça avantaj ve dezavantajlarını daha detaylı inceliyor olacağız.